ماساژ تایلندی چیست؟

از آنجا که امروزه نام تایلند با خدمات جنسی پیوند خورده است ماساژ تایلندی نیز متاثر از این آوازه منفی برای بسیاری از هموطنان ما تداعی‌گر نوعی ماساژ جنسی بوده و متاسفانه حتی بعضا به اسم رمزی برای ارائه این قبیل خدمات بدل شده است. این نگرش جمعی نادرست موجب گشته که حتی بخش قابل‌توجهی از افراد آشنا با ماساژ نیز اطلاع درستی از ماهیت حقیقی این سبک نداشته و در نتیجه سیستم کهن و اصیل ماساژ تایلندی که از پرطرفدارترین سبک‌های ماساژ در سراسر دنیاست هنوز به جایگاه واقعی خود در میان ایرانیان دست نیافته است.

Shivago Komarpaj

ماساژ تایلندی سنتی یا به بیان انگلیسی تای‌ماساژ (Traditional Thai Massage) از مهمترین سبک‌های ماساژ سنتی شرقی است که ابداع آن را به طبیبی هندی و هم‌عصر بودا به نام شیواگا کومارباچا (Shivago Komarpaj یا Jivaka Kumar Bhaccha) نسبت می‌دهند. آموزه‌های طب فشاری چین (Acupressure)، اصول  طب هندی آیوروِدا (Ayurveda) و تکنیک‌های یوگای کمکی (Assisted Yoga) سه رکن اساسی ماساژ تایلندی سنتی را تشکیل می‌دهند که در ادامه به بررسی مختصر هریک می‌پردازیم.

گذرگاه‌ها و کانون‌های انرژی؛ مفهوم بنیادین طب قدیم چین

طب سنتی چینی در سرتاسر بدن انسان شبکه‌ای گسترده از مسیرهای جریان انرژی حیات در نظر گرفته است که در اصطلاح انگلیسی  مریدین (Meridian) خوانده می‌شوند. این نظام طبی انسداد مسیرهای انرژی و اختلال در گردش انرژی حیات را عامل بیماری‌ و درد می‌پندارد و بنابراین با روش‌هایی از جمله طب سوزنی (Acupuncture) و طب فشاری (Acupressure) تلاش دارد از طریق رفع اختلال در گردش این انرژی به درمان بیماری‌ها بپردازد. تکنیک‌های طب فشاری چینی بخش مهمی از ماساژ سنتی تایلند را به خود اختصاص داده است. ماساژدرمانگر سنتی تایلندی می‌کوشد تا با اعمال فشار بر خطوط و نقاط معین مبتنی بر طب چینی به ماساژگیرنده کمک کند تا انرژی زیستی اولیه خود را بازیابد.

تجلی فلسفه باستانی آیورودا در طب شرق

اندیشه فلسفی-طبی آیورودا (Ayurveda) با قدمتی سه هزار ساله از هند ریشه گرفته و به بسیاری سرزمین‌های مجاور آن راه یافته است. مفهوم دوشا (Dosha) از هسته‌های مرکزی این نظام فکری است؛ مفهومی مشابه مزاج در طب قدیم ایرانی. آمیختگی عناصر پنج‌گانه شامل آکاشا (Akasha) یا به بیان انگلیسی اِتِر (ether)، زمین، هوا، آب و آتش، پدیدآور دوشاهای سه‌گانه واتا (Vāta)، پیتا (Pitta) و کافا (Kapha) است. دوشاها ساختار و وضعیت جسمی و روحی شخص را معین میکنند، تعادل آنها ضامن سلامت جسم و روح است و ناترازی در آن‌ها موجب بروز بیماری. علاوه بر دوشا مفاهیم دیگری از جمله پرانا (Prana) به معنای انرژی حیات، و چاکرا (Chakra) به معنای کانون‌ تمرکز انرژی حیات در بدن از مهمترین آموزه‌های آیورودا هستند که در ماساژ سنتی تایلند مورد توجه قرار می‌گیرند و ماساژدرمانگر در تلاش است تا با استفاده از تکنیک‌های ماساژ به بهبود جریان انرژی پرانا، اصلاح چاکراها و ایجاد تعادل در دوشاها بپردازد.

تای یوگا؛ نسخه کهن کشش‌های کمکی

یکی از دسته‌بندی‌هایی که امروزه در علوم ورزشی و تربیت بدنی برای حرکات و تمرینات کششی (Stretching Exercises) به کار می‌رود تقسیم آنها به کشش فعال (Active Stretching) و غیرفعال (Passive Stretching) است. کشش فعال توسط خود شخص انجام می‌شود به این صورت که شخص با انقباض عضلات موافق، عضلات مخالف را تحت کشش قرار می‌دهد. اما کشش غیرفعال به معنای اعمال نیروی خارجی برای ایجاد کشش در عضلات است که ممکن است توسط خود شخص با بکارگیری ابزارهایی مثل حوله یا بند فیتنس یا با استفاده از نیروی جاذبه انجام شود و همچنین ممکن است به کمک شخص دیگری اعمال گردد که در این صورت به آن کشش کمکی (Assisted Stretching) گفته می‌شود. همین تقسیم‌بندی برای تکنیک‌های هاتایوگا (تمرینات جسمی یوگا که اغلب متضمن حرکات کششی هستند) نیز به کار می‌رود و امروزه با عنوان یوگای کمکی (Assisted Yoga) شناخته می‌شود و همانگونه که بیان شد یکی از سه رکن اصلی ماساژ سنتی تایلندی را به خود اختصاص داده است. این دسته از تکنیک‌های تای‌ماساژ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چرا که حتی اگر ماساژیست یا ماساژگیرنده خواستار بکارگیری جنبه‌های درمانی سنتی مبتنی بر طب فشاری چینی و طب آیورودا نباشند، با این حال تکنیک‌های کشش تایلندی (Thai Stretch Massage) می‌تواند به تنهایی و فارغ از ارکان دیگر تای‌ماساژ مورد استفاده قرار گیرد و یک جلسه ماساژ را به طور کامل به خود اختصاص داده یا به عنوان تکنیک‌های مکمل با دیگر سبک‌های ماساژ تلفیق و ارائه گردد.

اوصاف عمومی ماساژ تایلندی

ماساژ تایلندی در حالت سنتی اصلی بر سطح زمین و روی تشک و بصورت خشک (بدون استفاده از روغن) انجام می‌شود و بنابراین تکنیک‌ها از روی لباس اعمال میگردند و حتی نیازی به درآوردن لباس ماساژگیرنده نیست. اما این اصول همیشگی و نامتغیر نیستند. ارائه ماساژ بر روی زمین در بلندمدت موجب بروز آسیب‌های شدید (بالاخص در ناحیه زانو و کمر) برای ماساژیست میگردد و به همین دلیل امروزه به منظور پیشگیری از این قبیل آسیب‌ها بسیاری از مراکز و ماساژیست‌ها ماساژ تایلندی را بر روی تخت ارائه می‌دهند و با اینکه تفاوت ماهوی با نسخه اصلی و قدیمی ندارد اما با عنوان متمایز Thai Table Massage نیز شناخته می‌شود. همچنین از آنجا که استفاده از روغن‌های گیاهی با خواص درمانی یکی از اصول طب آیورودا به شمار می‌رود ممکن است در موارد خاص در خلال ماساژ تایلندی نیز از روغن‌های درمانی استفاده گردد.